ارزیابی آلودگی و پهنه بندی کیفی رسوبات سطحی تالاب انزلی بر اساس نتایج شاخص های سنجش آلودگی فلزات سنگین

فلزات سنگین از جمله آلاینده هایی محسوب می شوند که از طریق منابع متعدد انسان ساخت یا طبیعی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم وارد پیکره های آبی می شوند. تالاب انزلی یکی از اکوسیستم های بسیار حائز اهمیت در ایران است که به علت برنامه های توسعۀ صنعتی و کشاورزی از منابع آلایندۀ متعددی تأثیر می پذیرد. در تحقیق حاضر رسوبات 41 ایستگاه نمونه بردرای در تالاب انزلی مطالعه و غلظت فلزات مس، روی، کروم، آهن، منگنز، سرب، نیکل و کادمیوم در رسوبات این نمونه ها آنالیز و بررسی شد. همچنین، شاخص های سنجش آلودگی فلزات (شاخص غنی سازی، درجۀ آلودگی اصلاح شده و ریسک اکولوژیک) همراه آنالیزهای آماری چند متغیره (pca و ca) برای سنجش وضعیت آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب انزلی استفاده شد که نتایج بیانگر آلودگی بیشتر مناطق شرقی و رودخانه های پیربازار، پسیخان و شیجان (ایستگاه های 1، 3 و 4) در مقایسه با سایر مناطق بود. بر اساس نتایج به دست آمده از شاخص غنی سازی، غنی شدگی رسوبات به فلزات کادمیوم، سرب و کروم مشهود بود. علاوه بر موارد بالا، نتایج شاخص های ریسک اکولوژیک و درجۀ آلودگی اصلاح شده بیانگر وضعیت آلودگی متوسط و ریسک اکولوژیکی بالایی در مناطق شرقی و جنوب شرقی تالاب انزلی بود. نتایج آنالیزهای آماری چندمتغیره تأثیر زیاد منابع انسان ساخت در مقادیر فلزات مس، روی، کروم، سرب و نیکل را تأیید کرد. همچنین، فلزات آهن، منگنز و تا حدی نیکل نیز احتمالاً از منابع طبیعی در منطقۀ مورد مطالعه سرچشمه می گیرند.